Continuing with my translation of
Chandramukhiya Ghatavu, I am pleased to inform all of you that Prof. T P Ashoka has reviewed the novel in his weekly column that appears on Sundays in the Kannada daily
Samyukta Karnataka...this review appeared on 27th January in the Sunday Supplement...Prof Ashoka's review is informative as well as comprehensive, covering the entire period when this novel was written, bringing in references to other novels and plays, and the social milieu...and situating
Chandramukhiya Ghatavu within them...he has also written what makes this novel unique in comparison with similar novels written at that time...and he also has some nice things to say about my translation-al effort, which I think is very kind of him...I tried to locate a link to the review online, but somehow,
Samyukta Karnataka which has an online presence, doesn't seem to post its Sunday Supplement online...so, I requested Prof Ashoka to send me a soft copy of the review...and here it is...(for all the Kannada readers...)
gÉÆzÀÝ ªÁå¸ÀgÁªï ªÉAPÀlgÁªï CªÀgÀ “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ”
ºÀvÉÆÛA¨sÀvÀÛ£É0iÀÄ
±ÀvÀªÀiÁ£ÀzÀ ¢éwÃ0iÀiÁzsÀðªÀÅ DzsÀĤPÀ PÀ£ÀßqÀ ¸Á»vÀåzÀ DgÀA¨sÀzÀ WÀlÖ. F
PÁ®zÀ°è ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, EAVèµï, ªÀÄgÁp ªÀÄvÀÄÛ §AUÁ½ ¨sÁµÉUÀ¼À ºÀ®ªÀÅ PÀÈwUÀ¼ÀÄ
PÀ£ÀßqÀPÉÌ C£ÀĪÁzÀUÉÆAqÀªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ gÀÆ¥ÁAvÀgÀUÉÆAqÀªÀÅ. DzsÀĤPÀ PÀ£ÀßqÀ
UÀzÀå gÀÆ¥ÀÅUÉÆAqÀ ¥ÀªÀðPÁ® CzÀÄ. ºÉƸÀ PÀxÁ£ÀPÀUÀ¼À DgÀA¨sÀ PÁ® CzÀÄ.
£ÀªÀÄäzÉà ¥ÁæaãÀ ¸Á»vÀåPÀÆÌ ªÁ¸ÀºÀvÀıÁ»Ã PÁgÀt¢AzÀ E°èUÉ ¥ÀjZÀ0iÀĪÁzÀ EAVèµï
¨sÁµÉ-¸Á»vÀåPÀÆÌ ¯ÉÃRPÀgÀÄ ºÉƸÀ§UÉ0iÀÄ°è
ªÀÄÄSÁªÀÄÄT0iÀiÁzÀ F PÁ®zÀ°è ºÀ®ªÀÅ §UÉ0iÀÄ ¸Á»wåPÀ ¥Àæ0iÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
£ÀqÉzÀĺÉÆÃzÀªÀÅ. PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÆzÀ® ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÁªÀiÁfPÀ £ÁlPÀªÉAzÀÄ ºÉ¸ÀgÁzÀ
ªÉAPÀlgÀªÀÄt ±Á¹Ûçà ¸ÀÆj CªÀgÀ “EUÀÎ¥Àà ºÉUÀqÉà «ªÁºÀ ¥ÀæºÀ¸À£À”ªÀÅ
1887gÀ°è ¥ÀæPÀlªÁ¬ÄvÀÄ. ªÉÆzÀ® ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁzÀA§j JAzÀÄ
¥Àæ¹zÀÞªÁVgÀĪÀ UÀÄ®ªÁr ªÉAPÀlgÁ0iÀÄgÀ “EA¢gÁ¨Á¬Ä” 1899gÀ°è
ºÉÆgÀ§A¢vÀÄ. gÉÆzÀÝ ªÁå¸ÀgÁªï ªÉAPÀlgÁªï CªÀgÀ E¥ÀàvÉÛAlÄ ¥ÀÅlUÀ¼À ¥ÀÅlÖ
PÁzÀA§j “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ”
¥ÀæPÀlªÁzÀzÀÄÝ 1900gÀ°è. ¢.¸ÀÆÖqÀAlì §æzÀgÀ ºÀÄqÀ zsÁgÀªÁqÀ¢AzÀ ¥ÀæPÀlªÁzÀ F
¥ÀŸÀÛPÀzÀ ¨É¯É D PÁ®PÉÌ JgÀqÁuÉUÀ¼ÀÄ. 1960gÀ°è ªÉÄʸÀÆj£À GµÁ
¸Á»vÀåªÀiÁ¯É¬ÄAzÀ ¥ÀæPÀlªÁVgÀĪÀ ªÉAPÀmÉñÀ ¸ÁAUÀ° CªÀgÀ “¹jUÀ£ÀßqÀzÀ
UÀæAxÀPÀvÀðgÀ ZÀjvÀæPÉÆñÀ” zÀ°è F PÀÈw0iÀÄ ¥Àæ¸ÁÛ¥À«zÉ.
PÀ£ÀßqÀ d£ÀªÀiÁ£À¸À¢AzÀ ºÉZÀÄÑPÀrªÉÄ ªÀÄgÉ0iÀiÁV0iÉÄÃ
G½zÀĺÉÆÃVzÀÝ F PÁzÀA§j0iÀÄÄ ºÉƸÀPÁ®zÀ NzÀÄUÀjUÉ zÉÆgÉ0iÀÄĪÀAvÁzÀzÀÄÝ
1998gÀ°è, zsÁgÀªÁqÀzÀ ªÀÄ£ÉÆúÀgÀ UÀæAxÀªÀiÁ¯Á¢AzÀ. qÁ r.J.±ÀAPÀgï CªÀgÀÄ ©ænµï
ªÀÄÆå¹0iÀĪÀiï ªÁZÀ£Á®0iÀÄzÀ ¸ÀAUÀæºÀzÀ°èzÀÝ F PÀÈw0iÀÄ£ÀÄß UÀªÀĤ¹ CzÀgÀ
ªÀÄgÀÄ¥ÀæPÀluÉUÉ PÁgÀtgÁzÀgÀÄ. F ¥ÀŸÀÛPÀªÀÅ ‘ZÁjwæPÀªÁV JµÀÄÖ ªÀĺÀvÀézÉÆÝà PÀ£ÀßqÀ
PÁzÀA§j0iÀÄ ¸Á»wåPÀ ¨É¼ÀªÀtÂUÉ0iÀÄ zÀȶ֬ÄAzÀ®Æ CµÉÖà ªÀĺÀvÀéªÀżÀîzÀÄÝ’ J£ÀÄߪÀ qÁ.±ÀAPÀgï ‘gÉÆzÀÝ ªÁå¸ÀgÁªï ªÉAPÀlgÁªï vÀªÀÄä ªÉÊZÁjPÀ,
«ªÀıÁðvÀäPÀ zsÉÆÃgÀuÉ0iÀÄ°è vÀªÀÄä ¸ÀªÀÄPÁ°Ã£ÀgÉ®èjVAvÀ ºÉZÀÄÑ ¸ÀàµÀÖvÉ, RavÀvÉ0iÀÄ£ÀÄß
¸ÀA¥Á¢¹PÉÆArgÀĪÀªÀgÀÄ’ JAzÀÄ C©ü¥Áæ0iÀÄ ¥ÀqÀÄvÁÛgÉ. gÉÆzÀÝ ªÁå¸ÀgÁªï
ªÉAPÀlgÁªï CªÀgÀÄ zsÁgÀªÁqÀ ªÀÄÆ®zÀªÀgÀÄ. ¨ÁA¨É ¸ÀgÀPÁgÀzÀ C£ÀĪÁzÀ E¯ÁSÉ0iÀÄ°è
CªÀgÀÄ £ËPÀgÀgÁVzÀÝgÀÄ. EAVèµï, ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀ, »A¢ ¨sÁµÉUÀ¼À£ÀÆß CªÀgÀÄ ZÉ£ÁßV
§®èªÀgÁVzÀÝgÀÄ. D PÁ®zÀ ¸ÀÄzsÁgÀuÁ ZÀ¼ÀĪÀ½UÀ½AzÀ ¥Àæ¨sÁ«vÀgÁVzÀÝCªÀgÀÄ ¸Á»vÀåzÀ ªÀÄÆ®PÀ d£ÀeÁUÀÈw0iÀÄ£ÀÄß ¸Á¢ü¸ÀĪÀ GzÉÝñÀªÀ£ÀÄß ElÄÖPÉÆArzÀÝgÀÄ.
F PÀÈw0iÀÄ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄzÀætªÀÅ, qÁ.d0iÀIJæäªÁ¸ÀgÁªï CªÀgÀ EAVèμï C£ÀĪÁzÀ ªÀÄvÀÄÛ «zÀévÀÆàtð ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É0iÉÆA¢UÉ, ²ªÀªÉÆUÀÎzÀ C©ügÀÄa ¥ÀæPÁ±À£À¢AzÀ 2012gÀ°è ºÉÆgÀ§A¢zÉ. PÀ£ÀßqÀzÀ NzÀÄUÀjUÉ ªÀiÁvÀæªÀ®èzÉ PÀ£ÀßqÉÃvÀgÀ NzÀÄUÀjUÀÆ F PÀÈw ®¨sÀåªÁUÀĪÀAvÉ ªÀiÁrgÀĪÀ C£ÀĪÁzÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¥ÀæPÁ±ÀPÀjUÉ £ÀªÀÄä C©ü£ÀAzÀ£ÉUÀ¼ÀÄ ¸À®è¨ÉÃPÀÄ. »AzÀÆ ¸ÀªÀiÁdzÀ CªÀ£Àw0iÀÄ£ÀÄß ¥ÀjuÁªÀÄPÁj0iÀiÁV awæ¸ÀĪÀ F PÁzÀA§j0iÀÄÄ vÀ£Àß ¤gÀÆ¥ÀuÁ vÀAvÀæ¢AzÀ®Æ UÀªÀÄ£À ¸É¼É0iÀÄĪÀAwzÉ JA§ d0iÀIJæäªÁ¸ÀgÁªï CªÀgÀ CªÀ¯ÉÆÃPÀ£À ¸Àj0iÀiÁV0iÉÄÃ, ¸ÀPÁgÀtªÁV0iÉÄà EzÉ. F PÁzÀA§j0iÀÄ°è G¯ÉèÃTvÀªÁVgÀĪÀ ¸ÀA¸ÀÌöÈvÀzÀ ¸Á®ÄUÀ¼À£ÀÄß C£ÀĪÁ¢¹gÀĪÀÅzÀ®èzÉ CªÀÅUÀ¼À ¨sÁªÀ¸ÀAzÀ¨sÀð PÀÄjvÀÄ d0iÀIJæäªÁ¸ÀgÁªï G¥À0iÀÄÄPÀÛªÁzÀ n¥ÀàtÂUÀ¼À£ÀÆß §gÉ¢zÁÝgÉ. PÀ£ÀßqÀ ªÀÄÆ®PÀÈw0iÀÄ ªÀÄÆgÀ£É0iÀÄ ªÀÄÄzÀætzÉÆA¢UÉ d0iÀIJæäªÁ¸ÀgÁ0iÀÄgÀ EAVèμï C£ÀĪÁzÀ, ¥Àæ¸ÁÛªÀ£É ªÀÄvÀÄÛ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ EzÉà ªÉÆzÀ® ¨ÁjUÉ ¥ÀŸÀÛPÀ gÀÆ¥ÀzÀ°è ¥ÀæPÀlªÁUÀÄwÛzÀÄÝ F ¢é¨sÁμÁ ¥ÀæPÀluÉ0iÀÄÄ DzsÀĤPÀ ¨sÁgÀwÃ0iÀÄ ¸Á»vÀåzÀ «zÁåyðUÀ½UÉ ªÀÄvÀÄÛ EvÀgÀ ¸Á»vÁå¸ÀPÀÛjUÉ MAzÀÄ CªÀÄÆ®å PÉÆqÀÄUÉ0iÀiÁVzÉ.
PÀ£ÀßqÀzÀ ªÉÆzÀ® JgÀqÀÄ ¸ÀévÀAvÀæ ¸ÁªÀiÁfPÀ PÁzÀA§jUÀ¼ÀÄ ªÁ¸ÀÛªÀªÁzÀªÀ£ÀÄß C£ÀĸÀj¸ÀĪÀ°è ªÀÄvÀÄÛ ¤gÀÆ¥ÀuÁ PÀæªÀÄUÀ¼À°è vÉÆÃjgÀĪÀ ªÀåvÁå¸À ªÀÄvÀÄÛ ªÉÊ«zsÀåUÀ¼ÀÄ PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§j0iÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ zÀȶ֬ÄAzÀ wÃgÀ PÀÄvÀƺÀ®PÁj0iÀiÁVªÉ. “EA¢gÁ¨Á¬Ä”0iÀÄÄ ¥ÀæxÀªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉ0iÀÄ°èzÀÄÝ ¤gÀÆ¥ÀPÀ£ÀÄ EwºÁ¸ÀPÁgÀ£ÀAvÉ J®èªÀ£ÀÆß CªÀ¯ÉÆÃQ¸ÀÄvÀÛ MAzÀÄ PÁ®-zÉñÀzÀ ¹Üw0iÀÄ£ÀÄß ºÀ®ªÁgÀÄ ¥ÁvÀæ-¥Àæ¸ÀAUÀUÀ¼À ªÀÄÆ®PÀ PÀnÖPÉÆqÀÄvÁÛ£É. “EA¢gÁ¨Á¬Ä”UÉ ºÉÆð¹zÀgÉ “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ” ºÉZÀÄÑ ¸ÀAQë¥ÀÛªÀÇ Që¥ÀæªÀÇ DVzÉ. F PÁzÀA§j0iÀÄÄ ªÀÄÄRåªÁV JgÀqÀÄ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉUÀ¼À°èzÉ. ªÉÆzÀ® GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀPÀ£ÀÄ NªÀð ¥ÀvÀæPÀvÀð. CªÀ£À ¸ÉßûvÀ£ÀÄ- NªÀð ¥ÉÇðøï D¦üøÀgï- MAzÀÄ ¢£À CªÀ¤UÉ F PÁUÀzÀUÀ¼À PÀmÉÆÖAzÀ£ÀÄß PÉÆqÀÄvÁÛ£É. “£Á£ÀÄ ¥ÀÅ£À: ªÀÄ£ÉUÉ §AzÀÄ PÁUÀzÀzÀ UÀAl£ÀÄß ©aÑ £ÉÆÃqÀÄvÉÛãÉ-M§â ¸À£Áå¹0iÀÄ DvÀäªÀÈvÀÛªÀÅ ªÀÄvÀÄÛ ¢üÃgÉÃAzÀæ£ÀÄ §gÉ¢lÖ PÉ®ªÀÅ n¥ÀàuÉUÀ¼ÀÄ! EzÀgÀ°ègÀĪÀ C£ÀÄ¥À0iÀÄÄPÀÛªÁzÀ ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß vÉUÉzÀÄ ºÁQ ªÀÄÄ¢æ¸ÉAzÀÄ ¢üÃgÉÃAzÀæ£ÀÄ MAzÀÄ ¥ÀvÀæªÀ£ÀÄß §gÉzÀÄ CzÀgÀ°è EnÖzÀÝ£ÀÄ”. ºÀA¸ÀQëÃgÀ £Áå0iÀÄzÀAvÉ vÁ£ÀÄ “UÀæAxÀ±ÉÆÃzsÀ£ÀªÀ£ÀÄß ªÀiÁr, ªÀÄÄA¢£À ¸ÀAUÀwUÀ¼À£ÀÄß ªÀÄÄ¢æ¹zÉÝãɔ JAzÀÄ CªÀ£ÀÄ PÁzÀA§j0iÀÄ ªÉÆzÀ® ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è w½¸ÀÄvÁÛ£É. JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀtªÀÅ, ªÉÆzÀ® GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀPÀ£ÀÄ N¢zÀ ¸À£Áå¹0iÀÄ DvÀäªÀÈvÀÛªÀÅ D ¸À£Áå¹0iÀÄ GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉ0iÀÄ°è ªÀÄÆr§gÀÄvÀÛzÉ. ¤gÀÆ¥ÀuÉUÉ MAzÀÄ ªÀÄlÖzÀ C¢üPÀÈvÀvÉ0iÀÄ£ÀÄß vÀAzÀÄPÉÆqÀ®Ä PÁzÀA§jPÁgÀgÀÄ ¥ÀæeÁÕ¥ÀǪÀðPÀ D0iÉÆÃf¹gÀĪÀÅzÀÄ ¸ÀàμÀÖ«zÉ. CμÉÖà C®è. PÁzÀA§j0iÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¨sÁUÀzÀ°è-PÀvÉ0iÀÄ MAzÀÄ ¤uÁð0iÀÄPÀ WÀlÖzÀ°è-¤gÀÆ¥ÀuÉ0iÀÄÄ ªÀÄvÉÆۧ⠤gÀÆ¥ÀPÀ¤UÉ ¥À®èlUÉƼÀÄîvÀÛzÉ. “E°èUÉ ¸À£Áå¹0iÀÄ DvÀäªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ¸Àé®Äà §zÉVlÄÖ, ªÉÄð£ÀªÉgÀqÀÄ ¥Àæ±ÉßUÀ½UÉ GvÀÛgÀªÀ£ÀÄß PÉÆqÀ¥Àæ0iÀÄw߸ÀĪÀÅzÀÄ 0iÉÆÃUÀåªÀ®èªÉÃ?” JAzÀÄ PÀvÉUÉ ¥ÀÇgÀPÀªÁzÀ PÉ®ªÀÅ «ªÀgÀUÀ¼À£ÀÄß ¤Ãr JgÀqÀ£É0iÀÄ ¨sÁUÀzÀ ªÉÆzÀ® ¥ÀæPÀgÀtzÀ PÉÆ£É0iÀÄ°è “¥ÀÅ£ÀB ¸À£Áå¹0iÀÄ ªÀÈvÀÛªÀ£ÀÄß ¤gÀƦ¸ÀÄvÉÛãɔ JA§°èUÉ F ¤gÀÆ¥ÀPÀ£ÀÄ JgÀqÀ£É0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀtªÀ£ÀÄß ¸À£Áå¹0iÀÄ DvÀäªÀÈvÀÛ¢AzÀ ¥ÀÅ£ÀgÁgÀA©ü¸ÀÄvÁÛ£É. »ÃUÉ PÁzÀA§jPÁgÀgÀÄ ºÉƸÀzÉÆAzÀÄ vÀAvÀæ¥Àæ0iÉÆÃUÀPÁÌV ±Àæ«Ä¹gÀĪÀÅzÀÄ ªÉÄîģÉÆÃlPÉÌà JzÀÄÝPÁtĪÀAwzÉ. F ¥Àæ0iÀÄvÀß £ÀqÉzÀzÀÄÝ £ÀÆgÀÄ ªÀgÀÄμÀUÀ½VAvÀ »AzÉ JA§ÄzÀ£ÀÄß UÀÄgÀÄw¹PÉÆAqÀgÉ PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§j £ÀqÉzÀÄ §A¢gÀĪÀ zÁj E£ÀßμÀÄÖ ¤RgÀªÁV UÉÆÃZÀgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ. «ªÀgÀUÀ¼À ¥ÀæeÁÕ¥ÀǪÀðPÀ D0iÉÄÌ ªÀÄvÀÄÛ gÀZÀ£Á PÀıÀ®vÉUÀ¼ÀÄ ºÉƸÀPÁzÀA§j0iÀÄ ªÀÄÆ® CUÀvÀåUÀ¼ÀÄ JA§ÄzÀ£ÀÄß PÁzÀA§jPÁgÀgÀÄ PÁzÀA§j0iÀÄ M¼ÀV¤AzÀ¯Éà ¸ÀÆa¸ÀÄwÛgÀĪÀAvÉ PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ.
EzÀÄ PÉêÀ® vÀAvÀæ£Á«Ã£ÀåzÀ ¥Àæ±Éß0iÀÄ®è; ºÉƸÀPÁ®PÉÌ ºÉƸÀ§UÉ0iÀÄ PÀxÁ£ÀPÀzÀ CUÀvÀåzÀ ¥Àæ±Éß E°è ªÀÄÄRåªÁUÀÄvÀÛzÉ. gÉÆzÀÝ ªÁå¸ÀgÁªï ªÉAPÀlgÁªï CªÀgÀ „«eÁÕ¥À£É0iÀÄÄ‟ F CUÀvÀåªÀ£ÀÄß zsÀ餥ÀÇtðªÁV ¥Àæw¥Á¢¸ÀÄvÀÛzÉ: “PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§jUÀ¼À ¯ÉÃR£ÀzÀ°è F aPÀÌ ºÉÆwÛUÉ0iÀÄÄ ºÉƸÀ ¥ÀzÀÞw0iÀÄ£ÀÄß C£ÀĸÀj¹gÀĪÀÅzÉA§ÄzÀgÀ°è ¸ÀAzÉúÀ«®è. E£ÀÄß F ºÉƸÀ ªÀiÁzÀj0iÀÄÄ JμÀÄÖ ªÀÄnÖUÉ ¯ÉÆÃPÁzÀgÀPÉÌ ¥ÁvÀæªÁUÀĪÀzÉA§ÄzÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀĪÀ¢zÉ. £ÁlPÀªÉà ¸ÀA¸ÁgÀzÀ avÀæªÁVgÀ¨ÉÃPÁzÀ ¥ÀPÀëzÀ°è PÁzÀA§j0iÀÄÄ ºÁVgÀ¯ÉèÉÃPÀÄ. F PÁzÀA§j0iÀÄ°è CgÀ¸ÀÄ CgÀ¹0iÀÄj®è. ªÀÄÆgÀÄ ¯ÉÆÃPÀªÀ£Éßà £ÀÄAUÀ®Ä ¸ÀªÀÄxÀðgÁzÀ gÁPÀë¸ÀgÁPÀë¹0iÀÄj®è. 0iÀÄPÀë ¹zÀÞ Q£ÀßgÀ ªÀÄvÀÄÛ UÀAzsÀªÀð UÀÄtUÀ½AzÀ ¨Áj ¨ÁjUÀÆ ºÉÆUÀ½¹PÉƼÀîvÀPÀÌ ªÀÄ£ÉÆúÀgÁAUÀgÁzÀ gÁd¥ÀÅvÀæj®è. DzÀgÉ ¥ÀævÀåPÀë ¸ÀA¸ÁgÀzÀ°è ¸ÁzsÁgÀt ªÀåQÛUÀ½UÉ PÀÆqÀ PÀAqÀħgÀĪÀ ¥ÁvÀæUÀ½ªÉ. PÁzÀA§jUÀ¼À ªÁZÀ£À¢AzÀ GAmÁUÀĪÀ ¯Á¨sÀUÀ¼À°è ¸ÀzÉÆâÃzsÀªÉà ±ÉæÃμÀתÁzÀzÉAzÀÄ ºÉüÀ§ºÀÄzÀÄ. EAvÀºÀ ¸ÀzÉÆâÃzsÀªÀÅ ¸ÀA¸ÁgÀzÀ avÀæ ªÀiÁVgÀĪÀ ºÉÆwÛUÉUÀ½AzÀ PÁ®à¤PÀ PÀxÉUÀ½VAvÀ ºÉZÀÄÑ ZÉ£ÁßV zÉÆgÉ0iÀÄÄvÀÛzÉ. CAvÉ0iÉÄà ¸ÁªÀiÁ£Àå PÁzÀA§jUÀ½AzÀ ¨ÉÃgÁzÉÆAzÀÄ ªÀiÁUÀðªÀ£ÀÄß £ÁªÀÅ CªÀ®A©¸À¨ÉÃPÁ¬ÄvÀÄ. PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§jUÀ¼À£ÀÄß §gÉ0iÀÄĪÀ §UÉUÀ¼À°è PÁæAw0iÀiÁUÀzÀ ºÉÆgÀvÀÄ CªÀÅUÀ½AzÀ PÀ£ÁðlPÀPÉÌ ¸ÀªÀiÁdzÀ zÀȶ֬ÄAzÀ ºÉüÀvÀPÀÌ ¯Á¨sÀªÁUÀĪÀAw®è. F vÀgÀzÀ PÁæAw0iÀÄ£ÀÄß WÀn¸ÀĪÀÅzÀÄ M©â§âjAzÁUÀvÀPÀÌ PÉ®¸ÀªÀ®è. F ¥ÀæxÀªÀÄ ¥Àæ0iÀÄvÀߪÀ£ÀÄß DgÀA©ü¹zÀ ¸ÀvÁÌ0iÀÄðzÀ PÀqÉUÉ ®PÀë÷åUÉÆlÄÖ, DzÀgÀ¢AzÀ PÀAqÀÄ PÀ£ÁðlPÀ¸ÀÜgÀÄ, J®è ¸ÉêÉUÀ¼À°è0iÀÄÆ «ÄV¯ÁzÀ ªÀiÁvÀȨsÁμÁ ¸ÉêÉ0iÀÄ£ÀÄß ªÀiÁqÀ¯ÉAzÀÄ ºÁgÉʸÀÄvÉÛêɔ.
ªÁ¸ÀÛªÀªÁzÀªÀÅ DgÀA¨sÀ¢AzÀ¯Éà PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§j0iÀÄ£ÀÄß ªÀÄÄ£ÀßqɹzÀ ªÀÄÄRå ªÀiÁUÀðªÁVzÉ. «ªÀıÉð ªÀÄvÀÄÛ «qÀA§£É PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§j0iÀÄ JgÀqÀÄ ¥ÀæzsÁ£À ®PÀëtUÀ¼ÀÆ DVªÉ. CμÉÖà C®è CzÀÄ §»gÀAUÀ ¸ÁªÀiÁfPÀ £É¯É0iÀÄ°è ªÀiÁvÀæ PÁt¹PÉƼÀîzÉ ¸À髪ÀıÉð ªÀÄvÀÄÛ ¸Àé«qÀA§£É0iÀiÁV0iÀÄÆ PÁt¹PÉÆArzÉ. EzÀgÀ PÉ®ªÀÅ ©ÃdUÀ¼ÀÄ “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ” PÀÈw0iÀÄ°è PÁt¹PÉÆArªÉ. F zsÁgÉ0iÀÄÄ ªÀÄÄAzÉ 1905gÀ°è ¥ÀæPÀlªÁzÀ ¨ÉÆüÁgÀ ¨Á§ÄgÁªï CªÀgÀ “ªÁUÉÝë”0iÀÄ®Æè PÁt¹PÉÆArgÀĪÀÅzÀÄ PÉêÀ® PÁPÀvÁ½Ã0iÀĪÀ®è. “ªÁUÉÝë”0iÀÄ®Æè ªÀÄoÀ JA§ zsÁ«ÄðPÀªÀåªÀ¸ÉÜ0iÀÄ, CzÀgÀ PÉÃAzÀæzÀ°ègÀĪÀ ¸Áé«Ä0iÀÄ GUÀæªÁzÀ «qÀA§£É PÀAqÀħgÀÄvÀÛzÉ. F zsÁgÉ ªÀÄÄAzÉ ²æÃgÀAUÀ, PÁgÀAvÀ, §¸ÀªÀgÁd PÀnÖêÀĤ, ©Ãa ªÀÄÄAvÁzÀ §gÀºÀUÁgÀgÀ®Æè ªÀÄvÀÄÛ FV£À §AqÁ0iÀÄ ¯ÉÃRPÀgÀ®Æè ¨ÉÃgɨÉÃgÉ ªÀiÁzÀjUÀ¼À°è ªÀÄÄAzÀĪÀgÉzÀÄPÉÆAqÀÄ §A¢zÉ. “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ” PÀÈw0iÀÄ°è »AzÀÆ ¸ÀªÀiÁd-¸ÀA¸ÀÌöÈw-zsÀªÀÄðUÀ¼À£ÀÄß PÀÄjvÀ nÃPÉ n¥ÀàtÂUÀ¼ÀÄ ¸À£Áå¹0iÉƧâ£À GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉ0iÀÄ°è DvÀ£À ¸ÀéUÀvÀUÀ¼ÉA§AvÉ ªÀÄÆr§gÀĪÀÅzÀÄ PÀÄvÀƺÀ®PÁj0iÀiÁVzÉ.
ºÀ®ªÀÅ ªÀå¸À£ÀUÀ½AzÀ ¨Á¢üvÀ£ÁV, „§qÀªÀgÀ ªÀÄvÀÄÛ zsÀ«ÄðμÀÖgÀ UÉÆÃtÄ ªÀÄÄjzÀÄ, PÉÆgÀ¼ÀÄ »¹Q, JzÉ0iÀÄ ªÉÄÃ¯É PÀÆvÀÄ, ¤AvÀ ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß PÁ°¯ÉÆzÀÄÝ, ¤ÃgÀ£ÀÄß ºÉÆgÀUÉqÀĪÀ vÀPÀÌ CªÀtð¤Ã0iÀÄ PÀıÀ®vÉ0iÀÄÄ‟ £É¯ÉUÉÆArzÀÝ ºÀgÀzÀvÀÛ£ÉA§ ¨ÁæºÀät£ÀÄ ¸ÀA¸ÁgÀzÀ dªÁ§ÄzÁj0iÀÄ£ÀÄß MzÀÄÝ, zsÀ£Á¥ÉÃQë0iÀÄÆ ¸ÀÄSÁPÁAQë0iÀÄÆ DV , ¸À£Áå¹0iÀÄ ªÉÃμÀzÀ°è vÀ£Àß PÁªÀÄ£ÉUÀ¼À£ÀÄß ¥ÀÇgÉʹPÉÆAqÀ §UÉ0iÀÄ£ÀÄß “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ” ºÀgÀzÀvÀÛ£À GvÀÛªÀÄ¥ÀÅgÀÄμÀ ¤gÀÆ¥ÀuÉ0iÀÄ°è ¤gÀƦ¸ÀÄvÀÛzÉ. vÁ£ÀÄ ¸À£Áå¹0iÀiÁVzÀÄÝzÀjAzÀ vÀ£ÀUÉ ¯ÉÆÃPÁ£ÀĨsÀªÀªÀªÀÇ, zsÀ£Ádð£É0iÀÄÆ, ªÉÆøÀªÀiÁr0iÀÄÆ ¹QÌ ©Ã¼ÀzÀ C£ÀÄPÀÆ®ªÀÇ MzÀV §A¢vÉAzÀÄ ºÉýPÉƼÀÄîªÀ ºÀgÀzÀvÀÛ£ÀÄ vÀ£Àß C£ÀĨsÀªÀ¢AzÀ ºÉüÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ: “»AzÀÆ ¸ÀªÀiÁdªÉAzÀgÉ, ¢ÃªÀnUÉ E®èzÀ PÀÄgÀÄqÀ ¥ÁætÂ0iÀÄÄ! «ZÁgÀzÀ°è ªÀÄÆqsÀ! DZÀgÁzÀ°è CdÓ! HZÁÑgÀzÀ°è ªÀÄÆRð! EzÀÄ ºÉÆqÉzÀvÀÛ §gÀĪÀ JvÀÄÛ. PÀÄt¹zÀAvÉ PÀÄtÂ0iÀÄĪÀ UÉÆA¨É0iÀÄÄ. 0iÉÆÃUÀåªÁzÀ «ZÁgÀUÀ¼À£ÀÄß ªÀiÁr vÀzÀ£ÀĸÁgÀªÀwð¸ÀĪÀ ªÀiÁ£À¹PÀ ªÀÄvÀÄÛ £ÉÊwPÀ zsÉÊ0iÀÄðªÀ£ÀÄß EzÀÄ JAzÉÆà vÀåf¹gÀĪÀzÀÄ”. EAxÀ ºÀgÀzÀvÀÛ£ÀÆ ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ ¥ÀæPÀgÀtzÀ°è K¼ÀÄ ªÀμÀðzÀ PÀpt²PÉë0iÀÄ£ÀÄß C£ÀĨsÀ«¸À¨ÉÃPÁUÀÄvÀÛzÉ. ¸ÀAvÁ£À«®èzÀ ²æêÀÄAvÀ£ÉƧâ£ÀÄ ¸À£Áå¹0iÀÄ ¸ÉÃªÉ ªÀiÁrzÀgÉ vÀ£Àß ºÉAqÀwUÉ ªÀÄPÀ̼ÁUÀ§ºÀÄzÉA§ ªÀÄÆqsÀ£ÀA©PɬÄAzÀ vÀ£Àß ¥Àwß ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ£ÀÄß ºÀgÀzÀvÀÛ£À ¸ÉêÉUÉ ¤0iÀÄÄPÀÛUÉƽ¸ÀÄvÁÛ£É. ºÀgÀzÀvÀÛ£À £ÉÊwPÀ CzsÀB¥ÀvÀ£À CzÀgÀ UÀjμÀ× ªÀÄlÖªÀ£ÀÄß vÀ®Ä¥ÀÅvÀÛzÉ. ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄÄ CAwªÀĪÁV «μÀ¥Áæ±À£À¢AzÀ ªÀÄgÀtªÀ£ÀߥÀÅöàvÁÛ¼É. »AzÀÆ UÀÈ»tÂ0iÉƧâ¼À F ¥ÁqÀÄ ºÀgÀzÀvÀÛ¤UÉ ¥Á¥À¥ÀæeÉÕ0iÀÄ£ÀÆß, eÉʮIJPÉë0iÀÄ£ÀÆß vÀgÀÄvÀÛzÉ. PÀ£ÀßqÀ PÁzÀA§j0iÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ°è ºÀgÀzÀvÀÛ »ÃUÉ ¥ÀæxÀªÀÄ ¥Àæw£Á0iÀÄPÀ£ÁUÀÄvÁÛ£É. DzÀgÀÆ PÁzÀA§jUÉ “ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀÅ” JA§ ²Ã¶ðPÉ0iÀÄ£ÀÄß PÉÆnÖgÀĪÀÅzÀÄ CV£À PÁ®zsÀªÀÄðPÉÌ C£ÀÄUÀÄtªÁV0iÉÄà EzÉ. “EA¢gÁ¨Á¬Ä”, “ªÁUÉÝë”, “EA¢gÉ”, “UËj”..»ÃUÉ D PÁ®zÀ ºÉaÑ£À PÁzÀA§jUÀ¼À ²ÃjëPÉUÀ½UÉ ªÀÄ»¼É0iÀÄgÀ ºÉ¸ÀgÀÄUÀ¼À£Éßà PÉÆqÀ¯ÁVzÉ. »AzÀÆ ¸ÀªÀiÁd-¸ÀA¸ÀÌöÈw-zsÀªÀÄðUÀ¼À CªÀ£Àw0iÀÄÄ ªÀÄ»¼É0iÀÄgÀ CªÀ¸ÉÜ0iÀÄ°è, CªÀgÀ ¹ÜwUÀwUÀ¼À°è, CªÀgÀÄ C£ÀĨsÀ«¹zÀ C£ÁzÀgÀ-±ÉÆÃμÀuÉ-zÀ¨Áâ½PÉUÀ¼À°è JzÀÄÝvÉÆÃgÀÄwÛzÀÄÝzÀjAzÀ CªÀgÀ ¸ÀªÀĸÉåUÀ¼À£Éßà ¥ÀævÀåPÀëªÁV CxÀªÁ ¥ÀgÉÆÃPÀëªÁV PÉÃAzÀæªÁV¹PÉÆAqÀ PÀxÁ£ÀPÀUÀ¼À ²Ã¶ðPÉUÀ¼À »A¢£À vÀPÀð CxÀðªÁUÀĪÀAxÀzÀÄ. »ÃUÁV ZÀAzÀæªÀÄÄT0iÀÄ WÁvÀªÀ£ÀÄß gÉÆzÀÝ CªÀgÀ PÁzÀA§j0iÀÄÄ ¨ÉlÄÖªÀiÁr vÉÆÃgÀÄwÛgÀĪÀÅzÀÄ CxÀð¥ÀÇtðªÁVzÉ. „WÁvÀ‟ JA§ ±À§ÝzÀ ºÀ®ªÀÅ bÁ0iÉÄUÀ¼À£ÀÄß ©A©¸ÀĪÀ F PÁzÀA§j0iÀÄÄ MAzÀÄ PÁ®zÀ ªÀÄ£ÉÆÃzsÀªÀÄðªÀ£ÀÄß zÁR°¸ÀĪÀ ºÀA§®ªÀ£ÀÄß vÉÆÃjzÉ.
******